Πανελλήνια Ημέρα Κατά του Σχολικού Εκφοβισμού

Η 6η Μαρτίου έχει οριστεί ως η πανελλήνια ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού. Ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί μία μορφή κακοποίησης και συγκεκριμένα πρόκειται για επανειλημμένη και από πρόθεση, ανισότιμη χρήση δύναμης ή επιθετικής συμπεριφοράς από έναν ή περισσότερους μαθητές, προς έναν άλλον μαθητή. Αποτελεί ένα πρόβλημα που επηρεάζει παιδιά και νέους, σε όλο τον κόσμο, ανεξαρτήτως γλώσσας, πολιτισμού, ή γεωγραφικής τοποθεσίας. Οι διαστάσεις που έχει λάβει στις μέρες μας είναι μεγάλες, καθιστώντας τον περίπλοκο και καταστροφικό.

Ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να γίνεται με τρόπο άμεσο, όπου υπάρχουν ανοιχτές επιθέσεις προς το «θύμα» ή/και έμμεσο, ο οποίος είναι λιγότερο εμφανής, αλλά εξίσου σημαντικός και παίρνει συνήθως τη μορφή του κοινωνικού αποκλεισμού. Λαμβάνει διάφορες μορφές και διακρίνεται σε σωματικός, λεκτικός, εκβιαστικός, έμμεσος ή κοινωνικός, ηλεκτρονικός (cyber bullying), ρατσιστικός, σεξουαλικός.

Ένα παιδί που είναι θύμα του εκφοβισμού, βίας ή παρενόχλησης  βιώνει ποικίλα συναισθήματα από ντροπή μέχρι τρόμο. Τα ψυχικά και ψυχοσωματικά προβλήματα που συνδέονται με τον εκφοβισμό περιλαμβάνουν: άγχος, κατάθλιψη, προβλήματα ύπνου, κόπωση, σωματικές ενοχλήσεις και πόνους, προβλήματα γαστρεντερικού, έλλειψη συγκέντρωσης στο σχολείο και χαμηλή επίδοση, καρδιαγγειακά προβλήματα.

 Οι επιπτώσεις του εκφοβισμού μπορεί να είναι και μακροπρόθεσμες, καθώς τα θύματα φαίνεται να παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης συμπτωμάτων κατάθλιψης, άγχους, χαμηλής αυτοεκτίμησης, κρίσεις πανικού, κοινωνικό άγχος και αυτοκτονικές σκέψεις ως ενήλικες. Γίνεται κατανοητό ότι ο εκφοβισμός αποτελεί ένα ψυχολογικό τραύμα, καθιστώντας ισχυρό τον δείκτη πρόβλεψης για μετατραυματικό στρες.

Φυσικά, επιπτώσεις παρατηρούνται και στους θύτες, οι οποίοι παρουσιάζουν προβλήματα εξωτερικής συμπεριφοράς και μακροπρόθεσμα οδηγούνται σε σύναψη μη υγιών σχέσεων, σε κατάθλιψη, χρήση ουσιών, αδυναμία διαχείρισης θυμού, αυτοκτονικές τάσεις και γενικά ζωή χαμηλής ποιότητας.

Αυτές οι σοβαρές συνέπειες, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη οι νέοι, οι οικογένειές τους και οι εκπαιδευτικοί να κατανοήσουν τους κινδύνους που σχετίζονται με τον εκφοβισμό και να λάβουν μέτρα πρόληψης, προκειμένου να προστατευτούν τα παιδιά. Τα μέτρα αυτά θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν ενεργή συμμετοχή των γονέων στη σχολική ζωή των παιδιών, ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας και συνεργασίας σχολικού με οικογενειακού περιβάλλοντος, επιμόρφωση εκπαιδευτικού προσωπικού, ενίσχυση αισθήματος ανήκειν και συνεργασίας αναμεσά σε μαθητές, ενίσχυση αυτοεκτίμησης τόσο για τους μαθητές που φαίνονται ευάλωτοι στο να γίνουν θύματα ή θύτες, όσο και για τους μαθητές που μπορεί να είναι μάρτυρες…

Μένοντας ενωμένοι και δουλεύοντας μαζί, μπορούμε να δημιουργήσουμε σχολεία, όπου όλοι οι μαθητές μπορούν να ευδοκιμήσουν και να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους. Για ένα σχολικό περιβάλλον, ελεύθερο και χωρίς την παρουσία του τραυματικού για τα παιδιά, εκφοβισμού.